آرامگاه احتمالی حضرت یونس
به گزارش یاشیل وطن مقبره موجود در محله دیـبیـن زنوز شهرستان مرند متعلق به حضرت یونس (ع) می باشد. مردم محله در گفتگو با خبرنگار یاشیل وطن گفتند که این مکان تا حدود بیست سال پیش و قبل از احداث خیابان دارای چندین واحد ساختمان کنار هم بوده است که در زمان احداث خیابان این ساختمان از بین رفته و تنها قبری که حدود نیم متر از سطح زمین مرتفع تر بود باقی ماند. طی سالهای گذشته بارگاه کوچکی در حدود 4 متر مربع بر روی این مقبره ساخته شده است. به گفته اهالی، مردم منطقه در مناسبتهای مختلف در کنار این مقبره حاضر شده و ادای احترام می کنند. پخش نذورات نیز در این مکان صورت می گیرد. یکی از بانوان همسایه مقبره به یاشیل وطن گفت: هیچ نذری از سوی این مکان شریف رد نمیشود.
حضرت یونس را تمام دینداران می شناسند. پیامبری که سالها در شکم ماهی زندگی کرد. هرچند زندگی و احوالات بسیاری از پیامبران و به خصوص حضرت یونس پر از شگفتی و عجایب گوناگون است اما شگفت انگیزتر این است که آرامگاه این پیامبر ماجراجو احتمالا در ایران است. هرچند به جز ایران ، مقبره هایی در لبنان و عراق نیز منتسب به این پیامبر است.
آرامگاه احتمالی حضرت یونس پیامبر درمحله «دیبین» و قبرستان «میلان» شهر زنوز واقع است. هرچند برای اثبات این مسئله جز به بعضی مطالب منقول و روایات سینه به سینه مردم اشاره نشده اما کسی هم آن را رد نکرده است.تنها مدرک مکتوبی که در این مورد وجود دارد کتاب”احسن التقاسیم” اثر مورخ معروف ابن مقدسی است که در سده سوم هجری نگاشته شده است. در این کتاب راههای جدا شده از مرند دو جاده عنوان شده که یکی به شهرستان خوی و دیگری به قلعه و آرامگاه حضرت یونس در منطقه زنوز ختم می شود.
در کتاب زنوز هم که مرحوم ابراهیم شهیدی آن را نگاشته است اشاراتی به این قبر شده است. به طوری که در این کتاب سابقه وجود آن تا 500 سال گذشته به تفصیل توضیح داده شده است. در حاضر آرامگاه حدود نیم متر بلندتر از سطح زمین آجرکاری شده و درکنار خیابان قرار دارد!
حجه الاسلام سید جلیل حسینی نماینده ولایت فقیه در این شهر نیز روایت‌هایی را مبنی بر این که ممکن است این مقبره مربوط به حضرت یونس باشد تایید می کند.وی می گوید:روایت است که یک بار در سالهای نه جندان دور به دلیل تخریب جوی آبی که در کنار این مقبره قرار دارد گوشه‌ای از قبر فروریخت.به گواه تمام مردانی که آن لحظه در آنجا حضور داشتند جسد موجود در گور به شکل عجیبی تازه بود .هرچند این مسئله جای تفحص دارد اما آن زمان به دستور شخصیت مذهبی زنوز سریعا روی قبر پوشانده می شود.
به اعتقاد وی نبش مجدد قبر و مطالعات کارشناسی بر روی جسد احتمالی و گور می‌تواند سند محکمی بر تائید یا رد این روایت باشد.
در مورد گورستان میلان که آرامگاه حضرت یونس در آن واقع است مردم محلی و حتی مسئولان دولتی آنجا معتقدند محل دفن یک میلیون انسانی است که در یکی از جنگهای هنگام عقب‌نشینی کشته شده‌اند و همگی در آنجا دفن هستند. نام میلان نیز برگرفته از میلیون است.
در این شهر و روستاهای همجوار آن مانند زنوزق و درق آرامگاه اشخاص شناخته شده دیگری نیز وجود دارد که تا به حال هیچ فعالیتی برای شناساندن آنها انجام نشده است. مقبره میزا حسن فانی زنوزی، جد مادری آیت‌الله خامنه ای، مقبره سید هاشم ابن سید حسن، مقبره شیخ زین العابدین زنوزی معروف به شیخ،پیر عثمانلی، مقبره آقا میر علی اکبر، پیر اویو قلی، پیر درویش قیزی.
دره پیری و سلطان سنجر از جمله شخصیتهای معروف در عرفان اسلامی هستند که نام آنها در تمام کتابهای عرفانی آمده است.
در مورد مرند و شهرهای اطراف آن مانند زنوز روایات بسیاری وجود دارد اما آنچه که در مورد سابقه شهر مرند قابل استنادتر است سفرنامه شاردن، سفرنامه مادام دیولافوا و سفرنامه تاورنیه است. طبق نوشته این کتابها بطلمیوس جغرافی‌دان یونانی که قبل از میلاد می‌زیسته از این شهر به نام ماندگار نام می‌برد و آن را یکی از آبادترین شهرها در تاریخ می‌خواند. همچنین در روایات باستانی ارامنه آمده است که حضرت نوح در مرند دفن شده و کلمه مرند از یک لغت ارمنی به معنای تدفین برداشت شده است. اما بعضی دیگر از ارامنه معتقدند نوح بعد از طوفان در نخجوان فرود آمده و در این شهر نیز مدفون شده اما قبر همسرش در مرند است.
مطابق نوشته‌های تورات مادر حضرت نوح در مسجد بازار مرند مدفون است. مردم این شهر نیز با استناد به شنیده‌های سینه به سینه که به آنها رسیده است بر این باورند که قبر مادر حضرت نوح در این مسجد است.
نصرالله چمران معاون بقاع و اماکن متبرکه سازمان اوقاف و امور خیریه در این مورد می گوید:هرچند تا به حال چنین چیزی به طور جدی مطرح نشده است اما به طور جدی نیز رد نشده است.
شهرستان مرند یکی از تاریخی‌ترین شهرهای آذربایجان شرقی و ایران است. شهری سرسبز و محصور در بین باغهای عظیم و سپیدارهای بلند که علی رغم تاریخ کهن و دارا بودن جاذبه های منحصربه‌فرد از نظر گردشگری جایگاه مناسبی ندارد. شهرستانی در 60 کیلومتری شمال تبریز.
